Η Κάλλια Ελευθεριάδου, συγγραφέας του αγαπημένου παιδικού παραμυθιού «Ο Μικρός Νοσταλγός», με θέμα τη χρήση του Διαδικτύου από τα παιδιά, περιγράφει στους αναγνώστες του Kids@Safety πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε και να βοηθήσουμε τους πραγματικούς Μικρούς Νοσταλγούς γύρω μας.
Τι είναι αυτό που κάνει τον Μικρό Νοσταλγό να επιστρέψει στον πραγματικό κόσμο;
Πρέπει να σας πω εκ των προτέρων πως ο ήρωάς μου, ο Νέστορας, είναι ένα παιδί με αναζητήσεις, με απορίες, γεμάτο ανησυχίες και ενδιαφέροντα για τη ζωή που το περιβάλλει. Παρατηρούσα τις έμφυτες παρορμήσεις των παιδιών να γευτούν το καινούργιο, το χρήσιμο, το ωραίο. Έτσι δημιούργησα ένα ιδεατό πρότυπο, προκειμένου οι μικροί αναγνώστες να ακολουθήσουν την περπατησιά του και να διασκεδάσουν μαζί του σ’ έναν κόσμο φανταστικό, γεμάτο χρώμα και λυρισμό, που μόνο η Βιβλιοχώρα υπόσχεται. Στη χώρα αυτή, τα βιβλία και οι παραμυθένιες ιστορίες, που ξεπηδούν από μέσα τους, γίνονται η βιωματική πραγματικότητα του Νέστορα. Σε αυτήν ακριβώς την πραγματικότητα νοσταλγεί να επιστρέψει ύστερα από την περιήγησή του στην εικονική πραγματικότητα των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Ο κόσμος του βιβλίου γίνεται ο μαγνήτης που έλκει τον νου και την καρδιά του μικρού μου ήρωα. Το βιβλίο γίνεται ο πραγματικός του κόσμος, η συναισθηματική του απόδραση, ο σύνδεσμος μιας μεγάλης αλυσίδας, που ενώνει τον ίδιο με τον γονιό του, το συναρπαστικό ταξίδι στη γνώση, ο εμπλουτισμός του παιδικού του λεξιλογίου.
Ποιοι είναι οι αληθινοί ‘’Μικροί Νοσταλγοί’’ γύρω μας και πώς μπορούμε να τους βοηθήσουμε;
Η προσήλωση των παιδιών στα ηλεκτρονικά παιχνίδια δημιουργεί το υπόστρωμα της κατάθλιψης δεδομένου ότι καταδιώκονται από μια έμμονη ιδέα κατάκτησης της νίκης και αγωνίας για το αποτέλεσμα. Η σκέψη έτσι συσκοτίζεται από την προσμονή της επιτυχίας και μελαγχολεί από την αποτυχία και την ήττα. Παρόλο που οι ειδικοί μιλούν για κλινικά περιστατικά, το καλύτερο φάρμακο νομίζω πως θα ήταν το να αναλάβουν, επιτέλους, οι γονείς τις ευθύνες που τους αναλογούν απέναντι στο παιδί που κινδυνεύει, δηλαδή να σταθούν δίπλα του καθορίζοντας ένα πρόγραμμα επικοινωνίας μαζί του, με ωραίο και ελκυστικό τρόπο, εκθέτοντάς το σε κάποιο αναγνωστικό ερέθισμα. Η προσπάθειά μας έγκειται στο να περιορίσει το ίδιο το παιδί με τη δική του θέληση τον χρόνο που διέθετε άπλετα μπροστά σε ένα τάμπλετ ή σε ένα smartphone. Έτσι θα γεννηθούν κι άλλοι πολλοί «μικροί νοσταλγοί». Θα πρότεινα, μάλιστα, να εφαρμοστούν σε κάθε σπίτι οι ώρες «κοινής φασαρίας», δηλαδή ώρες μεγαλόφωνης ανάγνωσης βιβλίων. Κατά τη διάρκειά τους, όλοι οι εμπλεκόμενοι θα αλληλεπιδρούν δημιουργικά, ζωντανεύοντας τις ιστορίες, μέσα από την αφήγησή τους με θεατρικότητα. Θα δημιουργούν διαλόγους φανταστικούς εμπνεόμενοι απ’ την εικονογράφηση και παίζοντας προφορικά παιχνίδια σχηματισμού λέξεων και ορθογραφίας.
Τι θα συμβουλεύατε τα παιδιά για την ορθή χρήση του Διαδικτύου;
Ο τρόπος παροχής συμβουλών από τους μεγαλύτερους είναι ανάλογος με τον βαθμό εθισμού των παιδιών στο ηλεκτρονικό μέσο. Από άποψη παιδαγωγική, θα συμφωνούσα με όλους εκείνους που προτείνουν την ελεγχόμενη ελευθερία των παιδιών αναφορικά με την χρήση του Διαδικτύου. Το καλύτερο αντίδοτο βέβαια απέναντι στην καταθλιπτική επίδραση των ηλεκτρονικών μέσων είναι η προβολή ορισμένων ηθικών και πνευματικών αξιών, όπως η συνεργατικότητα, η αλληλεγγύη, η ανεκτικότητα στην διαφορετικότητα και η ενεργή συμμετοχή στον πόνο του άλλου. Η προβολή μπορεί να γίνει με την ελεύθερη συζήτηση γονιών και παιδιών, με την ανάγνωση ενός ηθοπλαστικού βιβλίου, με το επιτραπέζιο ομαδικό παιχνίδι και γενικά με την ανάπτυξη της κοινωνικότητας των παιδιών.
Λίγα λόγια για το βιβλίο «Ο Μικρός Νοσταλγός»
Το παραμύθι μας είναι ένα ταξίδι με το βαγονάκι της φαντασίας με προορισμό τη Βιβλιοχώρα, όπου είναι μία χώρα πανέμορφη, ελκυστική, γεμάτη εκπλήξεις. Παιδιά μικρά και μεγάλα, διαβάζουν, σημειώνουν, γράφουν, σκέφτονται, μαθαίνουν. Παιδιά χαρούμενα, με το γέλιο στο πρόσωπό τους, με τις παρέες τους, παίζουν και χαίρονται τη ζωή. Πιο κάτω, σε μικρή απόσταση, βρίσκουμε μια άλλη χώρα λίγο σκοτεινή, συννεφιασμένη και βουβή. Τη λένε Κομπιουτερία.Τα μάτια είναι καρφωμένα σε οθόνες. Οι εικόνες πηγαίνουν κι έρχονται. Τα παιδιά ακίνητα και βουβά, επί ώρες καθηλωμένα στην περιπέτεια του ηλεκτρονικού παιχνιδιού, γυρίζουν την πλάτη στη ζωντανή παρέα. Παντού μελαγχολία. Και να σου ο ανήσυχος μικρός Νέστορας ζητά νοσταλγικά να γυρίσει πίσω στη Βιβλιοχώρα. Θέλει να ξαναπιάσει το βιβλίο, να το διαβάσει, να πάρει τις πληροφορίες και τις γνώσεις απ’ αυτό, να ανέβει με τα φτερά της φαντασίας στον ουρανό της ευτυχίας.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ελευθεριάδη «Σύγχρονη Πέννα», Σουλίου 5, Αθήνα, 10678